Besluit  Gemeenteraad

Juridische context

Decreet betreffende de aanvullende reglementen op het wegverkeer en de plaatsing en bekostiging van de verkeerstekens van 16 mei 2008.

Nieuwe gemeentewet van 24 juni 1988.

Decreet lokaal bestuur van 22 december 2017.

Wet betreffende de politie over het wegverkeer (wegverkeerswet - wet van 16 maart 1968).

Wegcode - Koninklijk Besluit van 1 december 1975 houdende algemeen reglement op de politie van het wegverkeer en van het gebruik van de openbare weg.

Code van de wegbeheerder - ministerieel besluit van 11 oktober 1976 houdende de minimumafmetingen en de bijzondere plaatsingsvoorwaarden van de verkeerstekens.

Decreet betreffende de aanvullende reglementen op het wegverkeer en de plaatsing en bekostiging van de verkeerstekens van 16 mei 2008.

Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de aanvullende reglementen en de plaatsing en bekostiging van verkeerstekens van 23 januari 2009.

Omzendbrief MOB/2009/01 van 3 april 2009 gemeentelijke aanvullende reglementen op de politie over het wegverkeer.

Het aanvullend reglement betreft alleen gemeentewegen.

Feiten en beoordeling

 Verloop

• 29 februari 2024 : Op vraag van het lokaal bestuur Kortenberg is er een overleg geweest met MOW (departement mobiliteit en openbare werken), de gemeenten Kampenhout - Herent - Steenokkerzeel - Kortenberg - Bertem - Zaventem en Tervuren. (verslag als bijlage)

  • De bedoeling is om intergemeentelijk de routes voor zwaar verkeer af te stemmen, alsook de zones waar dit verkeer geweerd dient te worden en op welke manier dit op het terrein op uniforme, wettelijke en leesbare wijze vormgegeven kan worden. Vooronderzoek werd reeds gedaan door dienst mobiliteit van Kortenberg.

  • Kortenberg zou graag in november 2024 de maatregel van start laten gaan.

  • Conclusie en afspraken: Eerst de maas tussen N21, N227, N2 en N26 aanpakken met de betrokken gemeenten Kortenberg, Herent, Zaventem, Steenokkerzeel en Kampenhout. Dit fungeert als pilootproject om later de de overige mazen in de vervoerregio te bekijken. Elke gemeente maakt intern de oefening:

    - welke zijn de gewenste routes voor zwaar verkeer;

    - in welke zones dient dit verkeer geweerd te worden;

    - op welke manier?

  • Handhaving? ANPR (automatische kentekenplaatherkenning)? In welke mate hangt dit samen met keuze van signalisatie/borden?

  • Resultaten van deze interne oefeningen worden besproken op een vervolgoverleg waarbij de politiezones Zaventem, Herko en Kastze ook betrokken worden.

• 16 april 2024 : Vervolgoverleg met MOW, de gemeenten Kampenhout - Herent - Steenokkerzeel - Kortenberg. (verslag als bijlage)

  Er is consensus om het volledige binnen gebied van de maas te verbieden voor vrachtverkeer/zwaar vervoer uitgezonderd plaatselijk verkeer (inclusief bussen van De Lijn en landbouwverkeer). De voor- en nadelen werden besproken van de verschillende verkeersborden C21 en C23, zoneborden, onderborden en het werken met één grote zone versus meerdere kleinere zones alsook de mogelijkheden tot handhaving. Via de nummerplaten kan automatisch info verkregen worden van het soort voertuig en het gewicht (onbeladen). Handhaving is een moeilijk gegeven in combinatie met “plaatselijk verkeer”. Op termijn zal uit evaluatie moeten blijken of er nog problemen opduiken op bepaalde routes. Om doorgaand verkeer te weren kan na evaluatie beslist worden om op een kort stuk van een sluiproute een totaalverbod in te stellen voor vrachtverkeer, een soort virtuele knip. Op die manier kunnen kleinere zones gecreëerd worden zodat ook vrachtverkeer dat zijn bestemming binnen de maas heeft, moet omrijden langs de maas om zo dicht mogelijk bij zijn bestemming pas de maas binnen te rijden en niet de hele maas te doorkruisen.

  In de Wegcode veranderde in 2022 de omschrijving van verkeersbord C23 zodat niet langer verwezen wordt naar de massa in beladen toestand, maar naar de maximaal toegelaten massa.

  Daarom werd er uiteindelijk gekozen voor het zonebord C23 met onderbord +3,5 t en uitzonderlijk plaatselijk verkeer. C23 = verboden toegang voor bestuurders van voertuigen ontworpen en gebouwd voor het vervoer van goederen. Dus de bussen van De Lijn en landbouwverkeer komen bij dit verkeersbord niet in aanmerking en hebben toegang tot de zone. Dit bord kan ook later gebruikt worden bij eventuele digitale handhaving.

• 23 april 2024 : Advies van AWV (agentschap wegen en verkeer) over de voorsignalisatie op de gewestwegen voor de zoneborden in de zijstraten: 

  De voorkeur gaat naar het plaatsen van voorsignalisatie voor de zijstraten die momenteel effectief (frequent) gebruikt worden door zwaar verkeer.  Voor de overige straten (bv smallere straatjes waar sowieso weinig tot geen zwaar verkeer doorgaat) volstaat het zonebord zelf zonder voorsignalisatie.  Dit om een wildgroei aan borden tegen te gaan.

  De voorsignalisatie betreft een verbod om af te slaan d.m.v. verkeersbord C31 (a of b) met één onderbord met symbool van de vrachtwagen alsook +3,5t. uitgezonderd plaatselijk verkeer.

  Deze voorsignalisatie moet ook opgenomen worden in de respectievelijke aanvullende reglementen. 

• 13 mei 2024 : Advies departement mobiliteit en openbare werken:

  Gemeentegrensoverschrijdende aanvullende reglementen:

  • Om de grensoverschrijdende zone te reglementeren, maakt elke betrokken gemeente een afzonderlijke verordening op.

  • Elk AR beperkt zich tot een beschrijving van de maatregel op het eigen grondgebied: gemeente A vermeldt de grenspunten van de zone op haar grondgebied, gemeente B doet hetzelfde voor het eigen grondgebied.

  • Elke gemeente vermeldt in de overwegingen van haar verordening dat het om een gemeentegrensoverschrijdende maatregel gaat, die het gevolg is van overleg en overeenkomst tussen de betrokken gemeenten.

  • Om het overzicht op de grensoverschrijdende maatregel te bewaren, voegt elke betrokken gemeente het overzicht van het hele gebied in bijlage toe. Dit kan bijv. in de vorm van een kaart waarop de zone is afgebakend.

• 13 mei 2024 : Overleg met de gemeenten Kampenhout - Herent - Steenokkerzeel - Kortenberg : gezamenlijke opmaak aanvullend reglement m.b.t. gemeentegrensoverschrijdende maatregelen - zone 3.5t - maas N21 - N26 - N2 - N227.

• 21 mei 2024 : Bijkomend advies van departement mobiliteit en openbare werken.

  • De bepalingen in de feitelijke context en argumentatie mag uiteraard beginnen met ‘overwegende dat …’, maar dat is geen verplichting. Dit mag gerust een ‘vlotte’ tekst zijn.

  • Stel hierin uitdrukkelijk vast dat

    • er overeengekomen is om een gemeentegrensoverschrijdende toegangsbeperking af te bakenen die zich uitstrekt over gemeenten a, b en c;

    • elk van de betrokken gemeenten een aanvullend reglement zal vaststellen voor de afbakening van de maatregel op haar eigen grondgebied;

    • de maatregel over de gemeenten heen pas inwerking zal treden na de goedkeuring van het laatste AR (d.w.z. de goedkeuring van de ‘laatste’ gemeente voor zover de zone geen gewestwegen bevat, de goedkeuring van het ‘laatste AR’ door de Vlaamse Overheid – MOW voor zover de zone één of meerdere gewestwegen bevat)

• 17 mei 2024 : Positief advies van de verkeerspolitie Kastze. Geen opmerkingen in deze fase. Een latere fase zal bekeken moeten worden op welke manier er gehandhaafd zal moeten worden, eventueel in overleg met het parket Halle-Vilvoorde.

Advies verkeerscommissie Kampenhout

• De verkeerscommissie Kampenhout is een door het lokaal bestuur erkende adviesraad die onafhankelijk advies uitbrengt en bestaat uit afgevaardigden van de politieke fracties en adviesraden, de gemeentelijke administratie, de politie, het onderwijs en lokale verenigingen. Daarnaast kunnen ook maximaal zes leden als deskundige of als geïnteresseerde burger zetelen. De verkeerscommissie overlegt en geeft advies over initiatieven en voorstellen die te maken hebben met verkeer en mobiliteit in het algemeen en de verkeersveiligheid in het bijzonder. De tonnagebeperking kwam reeds meerdere keren aan bod. Enkele voorbeelden uit de verslagen van de commissie:

  • 17 april 2018 : Voorstelling tonnageplan van lokaal bestuur Zemst waarbij de gewestwegen de gemeente in verschillende zones verdeeld. De gewestwegen blijven de aangewezen route voor doorgaand verkeer + 3,5 t. Plaatselijk verkeer, landbouwvoertuigen en lijnbussen behouden de doorgang. Bedrijven met zetel in een bepaalde zone kunnen naar de andere zone rijden.

    • positief advies van de verkeerscommissie om soortgelijk plan voor grondgebied Kampenhout uit te werken

  • 4 december 2018 : Kortenberg voert een tonnageverbod in aan de Kasteelstraat, aansluitend op de Kwerpseweg van Nederokkerzeel. Positief advies van de verkeerscommissie om reeds een tijdelijke maatregel te nemen in afwachting van het zoneplan. Tonnageverbod Kwerpseweg, Voortstraat en Nieuwe Kassei werd opgemaakt omdat deze as het meest belast wordt met zwaar verkeer. Om de leefbaarheid in Nederokkerzeel te verbeteren wordt deze tijdelijke maatregel ingevoerd. Handhaving is zeer moeilijk omdat er alleen kan gewerkt worden door controle van de vrachtbrief.

  • 1 oktober 2019: Bukenstraat vraagt dezelfde maatregel als Nederokkerzeel. Advies van de verkeerscommissie om een volledig zone op te maken zoals in Zemst.

  • 22 januari 2024: Voorstelling beleidsvisie Kampenhout centrum. Ook hier kwam het doorgaand vrachtverkeer ter sprake. Advies van de commissie : zwaar verkeer moet plaatselijk mogelijk blijven, distributie moet zich aanpassen met het oog op leefbaarheid.

  • 22 mei 2024: verkeerscommissie Kampenhout is op de hoogte gebracht dat dit punt geagendeerd wordt op de gemeenteraad van 20 juni 2024
    Leden van de verkeerscommissie hadden tijd tot 29 mei 2024 om opmerkingen of aanvullingen door te geven.
    Resultaat: positief advies van de verkeerscommissie.

Vervolg

• Volgende stappen na dit aanvullend overleg is de opmaak van eenzelfde aanvullend reglement met Zemst en Boortmeerbeek om in de maas ten noorden van de N21 en ten westen van de N26 dezelfde maatregel toe te passen. De eerste contacten met lokaal bestuur Zemst en Boortmeerbeek zijn reeds gemaakt. De bedoeling is om dezelfde verkeersborden en maatregelen in deze maas toe te passen zodat verkeersborden leesbaar en duidelijk zijn voor de bestuurders. Zemst verkiest ook om de verkeersborden C23 te gebruiken omdat hier minder onderborden nodig zijn en later kan ingezet worden op digitale handhaving.

• Zodra de nieuwe situatie van start gaat zal geëvalueerd worden of er nog een extra plaatselijke knip nodig is waar handhaving goed kan gecontroleerd worden. Dit zal per gemeente beslist worden.

Bijlagen:

• zones_3,5ton_regio_Kortenberg_VERSLAG_startoverleg_29febr2024
• overleg_3,5t_zone_regio_Kortenberg_16april2024_VERSLAG
• plan_zone_Maas_N21_-_N26_-_N2_-_N227
• zonebord_c23_uitgezonderd_plaatselijk_verkeer
• plan_locaties_zonebord_c23_uitgezonderd_plaatselijk_verkeer_-_begin_en_einde_zonebord
• verkeersbord_voorsignalisatie
• plan_met_locaties_voorsignalisatie_c31a_en_b_met_onderbord_afbeelding_vrachtwagen_en_+3,5t

Financiële impact